Di peringkat pengajian awal, beliau bersekolah di kawasan
pedalaman Sarawak di Long Tellang, Long Semadoh, dan Long Napir sehingga awal
1970-an sebelum menyambung pengajian peringkat menengah di Limbang, di bahagian
utara Sarawak.
Selepas menjadi guru sementara di Sekolah Menengah Kerajaan
Medamit, Limbang, Baru daripada suku kaum Lun Bawang melanjutkan pelajaran di
Institut Teknologi Mara (kini Universiti Teknologi Mara) (UiTM), Shah Alam,
Selangor dalam jurusan Diploma Undang-Undang dan seterusnya memperoleh Bachelor
of Law (LL.B) di Melbourne University, Australia pada 1986.
Beliau kemudiannya menjadi pelatih di firma Messrs Rashid
& Lee, Kuala Lumpur dan diterima sebagai peguam bela dan peguam cara
Malaya, dan ketika inilah beliau mulai berjinak dalam arena politik, di
peringkat permulaan sebagai anggota biasa Parti Bansa Dayak Sarawak (PBDS).
Pembabitannya dalam gelanggang pemilihan bermula dalam
pilihan raya negeri (PRN) pada 1991 yang menyaksikan beliau tewas dalam
percaturan merebut kerusi Dewan Undangan Negeri (DUN) Lawas (kini DUN Bukit
Sari), dan tahun berikutnya beliau menubuhkan firma guaman Messrs Baru Bian
Advocates & Solicitors, di Kuching.
Pernah kecundang
Pada 2004, beliau meletak jawatan sebagai anggota Majlis
Tertinggi PBDS selepas mengambil keputusan untuk bertanding sebagai calon Bebas
dalam pilihan raya kecil DUN Ba’Kelalan yang diadakan susulan kematian
penyandangnya Datuk Dr. Judson Sakai akibat kemalangan helikopter, namun
kecundang di tangan calon Barisan Nasional (BN).
Dalam mengharungi pelbagai cabaran politik yang berliku dan
penuh ranjau berduri, pada tahun 2006 beliau bertanding atas tiket Parti
Kebangsaan Sarawak (SNAP) di DUN Ba’Kelalan, dan sekali lagi tewas.
Dua tahun kemudian Baru menyertai Parti Keadilan Rakyat
Malaysia (PKR) sebagai anggota biasa, dan pada November 2009 kedudukannya dalam
parti terus melonjak, yang menyaksikan beliau dilantik sebagai pengerusi PKR
Sarawak.
Kejayaannya dalam arena pilihan raya hanya menjelma pada
Pilihan Raya Negeri (PRN) ke-10 pada 2011 dan PRN11 (2016) apabila dalam
kedua-dua pilihan raya itu beliau menewaskan calon BN daripada Parti Demokratik
Progresif Sarawak (SPDP) Willie Liau.
PRU14 jadi MP pertama kali
Pada Pilihan Raya Umum ke-14 (PRU14) 9 Mei lepas pula,
beliau bertanding bagi merebut kerusi Parlimen Selangau dan berjaya menewaskan
calon BN daripada Parti Rakyat Sarawak (PRS), untuk memperoleh status sebagai
anggota Parlimen buat pertama kali.
Untuk rekod, sebelum PRU14 lepas, Datuk Henry Sum Agong
mencipta sejarah tersendiri apabila buat pertama kali seorang pemimpin daripada
komuniti Lun Bawang dilantik ke jawatan Timbalan Menteri Perdagangan Dalam
Negeri, Koperasi dan Kepenggunaan dalam Kabinet kerajaan persekutuan, dan kini
Baru dilihat memadamkan rekod itu apabila dilantik sebagai Menteri Kerja Raya.
Di bilik mahkamah, nama Baru menjadi perhatian
sekitar Februari lepas apabila firma guamannya mewakili empat individu yang
berhasrat mendapatkan ketetapan daripada Mahkamah Persekutuan berhubung
permohonan mereka untuk keluar daripada agama Islam, sama ada boleh didengar di
Mahkamah Tinggi, ataupun Mahkamah Syariah.
- Bernama
(Diambil daripada artikel Malaysiakini bertajuk, "Baru Bian, Anak Suku Lun Bawang Pertama Jadi Menteri" yang ditulis oleh Abdul Aziz Harun pada 2 Julai 2018)